ترسیم ساختار تحقیقات علوم زیستی ایران در نمایه استنادی علوم طی سالهای 1990 تا 2010

پژوهش حاضر با هدف ترسیم ساختار تحقیقات حوز? علوم زیستی ایران در وب گاه علم، طی سال های 1990 تا 2010، انجام شده است. پژوهش از نوع توصیفی کاربردی بوده و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. در این تحقیق، تولیدات علمی حوز? علوم زیستی ایران با بهره گیری از اطلاعات و شاخص های «موسسه اطّلاعات علمی» بررسی شده است. موسسه ها و نویسندگان کلیدی، موضوع ها، زبان ها و انواع مدارک، منابع منتشرکننده مربوط به تولیدات علمی و مجلات هسته و نرخ رشد تولیدات علمی مهم ترین مولفه های مورد توجه در این تحقیق می باشند. جامعه مورد پژوهش، 7760 مدرک ثبت شده حوزه علوم زیستی ایران در سال های 1990 تا 2010 در نمایه استنادی علومِ پایگاه آی اس آی است که در آدرس نویسندگان آنان حداقل نام ایران یک بار ذکر شده است. برای گردآوری اطلاعات، از جستجوی پیشرفته وب گاه علم در محدود? زمانی مذکور استفاده گردید. نتایج نشان داد، نرخ رشد انتشارات علمی محققان این حوزه طی سال های 1990 تا 2010 سیر صعودی داشته است. محاسبه مقدار متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات برای این سال‎ها، عدد سی درصد را نشان داد. مقالات با 1/73 درصد و زبان انگلیسی با 9/99 درصد به ترتیب نوع و زبان عمده مدارک منتشر شده را تشکیل دادند. بیشترین میزان مشارکت نویسندگان ایرانی در زمینه انتشار مدارک با کشورهای آمریکا و انگلستان بوده است. پرتولید ترین و پراستنادترین نویسنده، موسوی موحدی از دانشگاه تهران در حوزه های بیوشیمی و بیوفیزیک با انتشار 189 مدرک بود. بیشترین حجم مدارک نمایه شده مربوط به زیرگروه بیوشیمی و بیولوژی مولکولی بوده است. مجله african journal of biotechnology با 316 مدرک، معادل 1/4% بیشترین تعداد تولیدات را منتشر کرده است. دانشگاه تهران با داشتن 1538 مقاله ثبت شده (8/19%) در پایگاه استنادی آی اس آی، فعال ترین سازمان در این حوزه می باشد. هم چنین نتایج نشان داد که این مدارک در نمایه استنادی علوم، 3483 استناد محلی و 28140 استناد جهانی دریافت نموده اند. میانگین استناد به ازای هر مدرک در تحقیقات علوم زیستی ایران بر اساس استناد جهانی 63/3 و بر اساس استناد محلی 45/0 است. به حدود 50 درصد از مدارک مورد بررسی در نمایه استنادی علوم استناد نشده است و حجم قابل توجهی از منابع مورد استناد نیز خوداستنادی بوده است. خوشه‎های شکل گرفته در نقشه تاریخ‎نگاری بر اساس شاخص استناد محلی«ال سی اس» شامل 5 خوشه و بر اساس شاخص استناد جهانی«جی سی اس» شامل 10 خوشه بود.